қарала

I

зат. з е р г. Күмістің бетіне жүргізілген әшекей, ою-өрнек. Бұл тәсілді шебер орындаса ердің әшекейі күміске қ а р а л а жүргізгендей тым әдемі болып шығады (Х.Арғынбаев, Қаз. ер-тұрман., 176). Қарала білезік. Күміс бетіне қара жүргізу әдісімен жасалған білезік; кавказ білезік. Қ а р а л а б і л е з і к т е р г е көбінесе «ирек», «гүл», «жапырақ», «ай», «жұлдыз» сияқты өрнектер салынады (Қаз. этнография., 1, 583). Қарала жүргізу. Күміс бетіне қара түсті өрнек жүргізу әдісі. Қ а р а л а ж ү р г і з у қазақ зергерлеріне ерте заманнан белгілі болған (Қаз. этнография., 2, 605).

II

зат. бот. сөйл. Қарлыған (тошала). Атам бау-бақшаға жақсы қарайтын. Онда қызыл-сары шие, қ а р а л а, шабдалы өсетін (Қарақат тер., 89).

III

ет. Тарыны келіге түйіп, сыртқы қабығынан ажырату. Қуырылған тарыны қыз-келіншектер мен жігіт-желеңдер келі-келсаппен түйіп қ а р а л а й д ы. Бұл – тарының дәнін сыртқы қауызынан арылту әдісі (Қ.Толыбаев, Бабадан., 240). Қ а р а л а ғ а н тарыны ұшырып, дағар, қаптарға нығап салып, ауыздарын тігіп тастайды (А.Нүсіпоқасұлы.., Ағаш бесік., 3, 140).